luvtd aivsjhk svh,hk

معرفی شهرستان سراوان

موقعيت جغرافيايی

شهرستان سراوان يکی از شهرستانهای استان سيستان و بلوچستان  است. اين شهرستان در موقعيت 62 درجه و35 دقيقه طول جغرافيايي و 27 درجه و 24 دقيقه عرض جغرافيايي واقع است. از شمال به خاش از غرب به سيب و سوران و   مهرستان از جنوب و شرق به کشور پاکستان محدود ميشود. شهرستان سراوان 384 کيلومتر مرز مشترک با کشور پاکستان دارد. ارتفاع آن از سطح دريا 1165 متر ميباشد. در منتها اليه شرقی ترين نقطه ی کشور واقع است و به زادگاه خورشيد ايران معروف است. بطوری که طلوع و غروب خورشيد در سراوان با طلوع و غروب در غربی ترين نقطه کشور 1 ساعت و 17 دقيقه اختلاف دارد. تا مرکز استان (زاهدان) 352 کيلومتر فاصله دارد. و دارای 3 بخش مرکزی ، جالق و بم پشت ميباشد. جمعيت شهرستان سراوان 236 هزار و 212 نفر بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 ميباشد که از اين تعداد 86 هزار و 554 نفر را جمعيت شهری و 126 هزار و 542 نفر را جعيت روستايي و 23 هزار و 126 نفر از جمعيت شهرستان سراوان  را را عشاير تشکيل ميدهند که در نقاط مختلف شهرستان بصورت پراکنده زندگی می نمايند.

آب و هوا

آب و هوای شهرستان سراوان گرم و خشک ، بياباني ، کويری و کم باران ميباشد. در زمستان هوای معتدل دارد و متوسط بارندگی در سال 100 ميليمتر است. بسياری از روستاها دارای خاک مرغوب و حاصل خيز ميباشد. عبور رودخانه ماشکيد از دامني جنوبی شهرستان ـ که از نزديکی خاش سرچشمه ميگيرد ـ پس از عبور از زابلی ، جنوب سيب و سوران ، شمال بم پشت ، جنوب اسفندک و کوهک اين نواحی را سيراب ميکند و باعث سرسبزی و آبادانی حاشيه رودخانه شده است که متاسفانه به علت عدم مهار شدن ، آب آن از کشور خارج می شود.

وجه تسميه

بسياری را گمان برآنست ، قبل از سال 1307 نام اين شهرستان شستون بوده است ،ولی استاد حبيب الله جنگی زهی معتقد است :شستون يکی از روستاهای سراوان است و در حال حاضر مرکز شهرستان سراوان يعنی شهر سراوان ميباشد. وی ميگويد: مقدسی در هزار سال قبل در کتاب خود از اين منطقه بعنوان سراوان ياد می کند. اين محقق که ساليان درازی در خصوص تاريخ و جغرافيای اين شهرستان تحقيق کرده است ، همچنين می گويد : "سرا" به معنای جای و مکان و "وان"به معنی مرتفع و بلند می باشد که مقابل جهلوان است.

محصولات کشاورزی

مهمترين محصول کشاورزی سراوان خرما می باشد که در کنار آن محصولات ديگري نيز کشت ميشود که اين محصولات عبارتند از : گندم ، جو ، انار ، انگور ، پرتقال ، ليمو ، برنج ، گوجه فرنگی ، بادمجان ، يونجه ، پياز و ...

طوايف شهرستان سراوان

از مهمترين طوايف و فاميل های شهرستان سراوان ميتوان به طوايف ذيل اشاره کرد:

آزادی ، آسکانی ، ارباب ، ارضی زهی ، افشاری ، امراء ، اميريان ، بارانزهی ، بارکزهی ، باهورزهی ، بادپا ، بزرگزاده ، بلوچ زهی ، بهرامی ، بهرامزهی ، بيجارزهی ، پاهنگ ، پرکی ، پناهنده ، پورمند ، پيام ، پيرزهی ، ترکمن زهی ، تنگی زهی ، جمشيدزهی ، جنگی زهی ، جهانديده ، چاکری ، حاجی زهی ، حسين بر ، حسين زهی ، خاکی زهی ، خدابنده ، درازهی ، درزاده ، دهانی ، دهقان ، دهقانزهی ، دهواری ، رضازهی ، رئيسی ، زومکزهی ، ساداتی ، ســـــــــــــپاهی ، سپاهيان ، سيدزاده ، سيدی پور ، سياهانی ، شيخ زاده ، شکرزهی ، صالح زهی ، عالی زهی ، عيسي زهی ، فاضلي ، قلندرزهی ، گمشادزهی ، محمدی ، محمودی ، مرادی ، مسکانزهی ، ملازهی ، ملکزاده ، ميرمرادزهی ، نتوزهی ، نصرت زهی ، نصرتی ، نعمت اللهی ، نورائی ، نوشيروانی ، نقيبی ،  وکيلي ، هرمز زهی ، هونک زهی ، هيبت زهی ، يوسف زهی و ...

آثار تاريخی و گردشگری

آثار متعدد تاريخی و باستانی در اين شهرستان آن را به گهواره تاريخ  و تمدن مبدل ساخته است به طوری که تاکنون بيش از 163 اثر تاريخی در اين شهرستان مربوط به دورانهای پيش از تاريخ ، تاريخی ، اسلامی و قاجاريه شناسايی شده است. اين آثار را  سنگ نگاره ، تپه ، قلعه ، مسجد ، مناره ، درخت ، مدرسه ، غار ، قبرستان و بافت های قديمی تشکيل می دهند. اين آثار شهرستان سراوان را به يک موزه از تکامل تاريخ در عصر شکار ، شبانی و کشاورزی در آورده است. وجود اين آثار و مناظر می تواند نقش مهمی در صنعت گردشگری و رونق اين شهرستان در صورت توجه و سرمايه گذاری ايفا کند. سنگ نگاره های تاريخی با قدمتی ده هزار ساله –گويای مراحل مختلف زندگی بشر – تپه های باستانی ، گورستان های تاريخی ، قلعه و حصار های قديمی هر يک با قدمتی طولانی به بلندای تاريخ ، گويای تاريخ کهن منطقه می باشند. روستاهای ناهوک ، کله گان ، گشت ، و نخلستان های جالق با جاذبه های ويژه و سرسبز خاص خود و همچنين بيش از  14 هزار هکتار نخيلات در سطح شهرستان با توليد بيش از 60 رقم خرما و سفال کلپورگان با هفت هزار سال قدمت بر جاذبه های تاريخی شهرستان افزوده است. ناگفته نماند وجود بيش از 330 رشته قنات نيز گويای فرهنگ کهن اين ديار ميباشد که هرکدام بين 100 تا 3000 سال قدمت دارند. آنچه مهم است بنای اين قنات هاست که از نظر فناوری در زمان خود بهترين مهندسی را داشته اند و شيب آنها طوری طراحی شده که آب از مادر چاه تا مظهر قنات به راحتی جريان داشته است که متاسفانه خشکسالی اخير باعث خشک شدن بيش از صد رشته قنات شده است.

آثار تاريخی و گردشگری شهرستان سراوان ازقبيل سنگ نگاره ها ، تپه های تاريخی ، قلعه ها ، ابنيه قديمی ، قبرستان ها و روستا ها ، مناظر طبيعی ، اماکن مذهبی ، صنايع دستی ، گياهان دارويي

سنگ نگاره ها

سنگ نگاره های تاريخی دره نگاران: دره نگاران در حدود 36 کيلو متری شمال غربی روستای ناهوک و 75 کيلو متری شهر سراوان واقع است. اين سنگ نگاره ها که در محدوده کوچک اين دره و با بيش از هزاران نقش ميباشند ، در نوع خود بی نظير هستند و ميتوان از آنها به عنوان بزرگترين مجموعه معرفی و شناخته شده سنگ نگاره در ايران با قدمتی 10 هزار ساله ياد کرد. با کمال تاسف شايان گفتن است که هنوز اقدام مؤثری برای حفاظت اين ميراث گرانبهای بشری صورت نگرفته است.

تصاوير لنگر گوران: اين تصاوير در روی صخره کوه مجاور رودخانه سی ميش در جنوب شرقی شهر سراوان واقع هستند.

سنگ نگاره های دره شير و پلنگان: کوه سياهان شهرستان سراوان به گستردگی بيش از صد کيلومتر با دره های متعدد مملو از سنگ نگاره مربوط به دورانهای مختلف می باشد که از آن جمله ميتوان به سنگ نگاره های دره شيرپلنگان اشاره کرد.

سنگ نگاره های دره کنديک: دره کنديک يکی از دره های کوه سياهان می باشد.

سنگ نگاره های دارساوات و کيشگان: تصاوير اين دره شير ، پلنگ ، بز ، قوچ ، و انواع ديگر حيوانات می باشند و در کوه سياهان در شمال شهر سراوان واقع هستند. اين آثار به شماره8504 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده اند.

سنگ نگاره های کوه مهرگان: اين کوه در حاشيه سراوان و نرسيده به روستای دزک واقع است.

تپه های تاريخی

تپه حدکان هوشک: در بخش مرکزی با قدمت 1500 سال قبل از ميلاد  واقع است و تا اوايل دوره اسلامی مسکونی بوده است.

تپه سفيد: اين تپه در شهر سراوان واقع است  قدمت آن به قبل از اسلام بر می گردد.

تپه مهتاب خزانه: در دهستان کوهک و اسفندک و در روستای کوهک در نوار مرزی قرار گرفته است و قدمت آن به 5 هزار سال قبل از ميلاد می رسد و تا زمان اشکانيان و دوره اسلامی مسکونی بوده است و به شماره 547 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيد است و در کنار رود خانه ی ماشکيد واقع است.

تپه کلاتک آسپيچ: اين تپه در آسپيچ واقع شده است و قدمت آن به هزاره اول قبل از ميلاد تا دوره اسلامی بر می گردد و به شماره 546 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده است.

تپه تنکان: قدمت اين تپه به  دوره پيش از تاريخ بر می گردد و در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده است. اين محوطه در حاشيه جنوبي محور قديم سراوان به دزک واقع است.

تپه ميل مارو: با قدمتی 1500 ساله قبل از ميلاد تا اوايل دوره اسلامی مسکونی بوده است و به شماره 550 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده است.

تپه کلاتک بخشان: در بخش مرکزی سراوان واقع است . قدمت آن به هزاره اول پيش از ميلاد تا اوايل دوره اسلامی بر می گردد و به شماره 549 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده است.

تپه کوه کلا: در حاشيه رودخانه سی ميش قرار گرفته و قدمت ان به هزاره اول قبل از ميلاد بر می گردد.

تپه مير سيد عمر جالق: اين تپه در مرکز شهر جالق قرار گرفته است . قدمت ان به دوره ساسانی بر می گردد و تا قبل از قرن هفتم هجری مسکونی بوده است. اين تپه 450 متر طول دارد و در اسفند ماه سال 1352 در هنگام آبرسانی و نصب منبع پس از پی کنی تعدادی عتيقه جات کشف شد . اين اثر ارزشمند تاريخی به شماره 1031 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده است.

تپه روباهک: اين تپه در اطراف کوه مهرگان تا دزک واقع است و در سال 1345 و به شماره 545 در فهرست آثار ملی به ثبت رسيده است و قدمت آن 1500 سال قبل از ميلاد تخمين زده شده است.

قلعه ها

قلعه سينوکان: اين قلعه  در روستای سينوکان در بخش جالق شهرستان سراوان قرار دارد که از دور به صورت برجی خودنمايی می کند . بنای اين قلعه به دوره ی اسلامی بر می گردد و ده متر ارتفاع دارد و در سه طبقه بنا شده است . در معماری اين قلعه خشت خام به کار رفته است و پوشش هر سه طبقه درخت خرما و شاخه ی آن می باشد . گفتنی است که به منظور استفاده بهتر از قلعه و ساکنان آن دورادور آن مجهز به تير کش می باشد.

قلعه تاريخی بخشان: اين قلعه در شهر سراوان ودر خيابان امام واقع است . اين اثر تاريخی در دو طبقه بنا شده است و بيش از ده متر ارتفاع دارد و از دو قسمت ارگ و حاکم نشين تشکيل يافته است. قدمت بنا به دوره اسلامی بر می گردد و بنای آن را به ابراهيم خان ميرمرادزهی نسبت می دهند.

قلعه خير آباد: اين قلعه در نخلستان های دزک و در قسمت جنوبی اين روستا بر روی تپه سنگی کوچکی و به صورت هشت ضلعي بنا شده است.ديوار های اين قلعه بيش از ده متر ارتفاع داشته و قلعه در سه طبقه بنا شده است. اين قلعه مانند ديگر بناهای سراوان از خشت خام ساخته شده است اما در قسمت هایی از آن آجر نيز به کار رفته است. اين قلعه دارای چهار درب بزرگ می باشد. قدمت اين قلعه به پيش از اسلام بر می گردد. بنای اين قلعه طبق روايات مختلف توسط هلاکو خان يا چنگيز خان مغول صورت گرفته است. اين قلعه در زمينی به مساحت 621 متر و زير بنای 120 متر بنا شده است.

قلعه های دهک: در روستای دهک قلعه های قديمی وجود دارد که قدمت ان ها به قبل از اسلام می رسد. مهمترين اين قلعه ها قلعه ای است که بر بالای تپه ای قرار دارد که در اطراف و پايين آن تخته سنگی وجود دارد که روی آن آثار ماهی و حلزون به وضوح ديده می شود که گويای اين واقعيت است که در گذشته در این مکان درياچه يا مردابی وجود داشته است که بر اثر مرور زمان خشک شده اند. همچنين در اطراف قلعه اناق هايياتاقهایيدر داخل تپه حفر شده اند که در گذشته مردم در آن ها زندگی می کردند که به مرور زمان تخريب شده اند که آنها در واقع محل سکونت انسانهای عصر غارنشينی بوده است(نظير اين اتاق ها که در داخل تپه ها و حاشيه رودخانه ها حفر شده اند لاز دزک تا دهک ديده می شود) همچنين قلعه های ديگری نيز در داخل روسا قرار دارد که يکی از آنها هنوز مسکونی است

قلعه کهنه قلعه: اين قلعه به دوره اسلامی تعلق دارد و به شماره 11094 در فهرست  آثار ملی کشور به ثبت رسيده است و از دو قسمت حاکم نشين و عامه نشين تشکيل شده است

قلعه دزک: قلعه دزک مشهور ترين و بزرگترين می قلعه سراوان باشد و زمانی مرکز حکمرانی بلوچستان بوده است.

قلعه های بسيار زيادی در سراوان وجود دارد که به علت کمبود منابع نام آنها ذکر نشده است خواهشمند است که شما نيز ما را ياری کنيد . با تشکر